Karmel Maryi Matki Nadziei

Karmel Bosy „po polsku”...

Do pierwszego spotkania Polaków z reformowaną gałęzią Karmelitów – jak podają źródła - doszło w Rzymie na początku XVII w. W 1602 r., ówczesny student Kolegium Rzymskiego, Andrzej Brzechwa, jako pierwszy Polak przyjął habit karmelitański w klasztorze Santa Maria della Scala na Zatybrzu.

Z woli papieża, 3 lata później, kilku karmelitów bosych z klasztoru Santa Maria della Scala, wyruszyło z misją dyplomatyczno - duszpasterską do Persji. Ich droga prowadziła między innymi przez ziemie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zakonnicy, którzy przemierzając ziemie polskie, zyskali szacunek zarówno świeckich, jak i duchownych dygnitarzy, sami dostrzegli znakomite pole pracy na tych terenach. Na ich prośbę w maju 1605 r. kapituła generalna kongregacji włoskiej zadecydowała o założeniu klasztoru „w królewskim mieście Krakowie”. Już z końcem listopada tegoż roku pierwsi karmelici bosi zamieszkali w prowizorycznym klasztorze na przedmieściu Krakowa, za Bramą Mikołajską. Szybki rozwój gałęzi męskiej Zakonu sprawił, że już w 1617 r. powstała prowincja polska (należąca do kongregacji włoskiej).

Wraz ze stabilizacją sytuacji Karmelitów Bosych w Krakowie, podjęto starania o sprowadzenie gałęzi żeńskiej zakonu. Najstarsze wzmianki o ewentualnym założeniu klasztoru sióstr w Krakowie, znajdują się w dokumentach definitorium generalnego kongregacji włoskiej. Pod datą 18 maja 1610 r. znajduje się wpis, że w przypadku założenia klasztoru sióstr, należy przyjąć go pod jurysdykcję zakonu, zgodnie ze wskazaniami konstytucji.

Założenia pierwszego klasztoru na ziemiach polskich, podjęły się karmelitanki bose z Flandrii. Zakonnice przybyły do Krakowa 26 maja 1612 r., a nie mogąc zamieszkać w wynajętej na tymczasowe zamieszkanie, niewyremontowanej na czas, kamienicy, znalazły gościnę u sióstr klarysek, gdzie spędziły około 3 tygodni. Były to: s. Maria od Trójcy Św. z klasztoru w Brukseli , s. Małgorzata od Jezusa i s. Teresa od Jezusa z klasztoru w Mons oraz s. Krystyna od św. Michała z Lowanium. Dołączyła do nich Katarzyna Sitcis z Fryzji, która jako pierwsza otrzymała w Krakowie habit karmelitański 26 lipca 1612 r. Pierwsze dwie Polki (s. Anna od Jezusa i s. Magdalena od Krzyża) złożyły śluby zakonne już w 1613 r. Przeoryszą nowej wspólnoty została s. Maria od Trójcy Świętej (była ona wychowanką bł. Anny od Jezusa, jednej z najbliższych współpracownic św. Teresy od Jezusa. Wybór ten dawał gwarancję przeszczepienia na grunt polski pierwotnych tradycji Karmelu Terezjańskiego).

Karmelitanki przeniosły się do prowizorycznego klasztoru (kamienicy na ul. Grodzkiej) naprzeciw kościoła św. Marcina 21 czerwca 1612 r. Natychmiast rozpoczęto starania o pozyskanie miejsca na budowę. W 1618 r. siostry zamieszkały w budynkach przy kościele św. Marcina, gdzie z czasem zbudowano klasztor. Przebudowie uległ również kościółek św. Marcina. W miejsce drewnianej świątyni zbudowano niewielki, ale piękny murowany kościół, którego architektem był Jan Trevano (przedtem kierował budową klasztoru). Prace rozpoczęto w 1637 r. Konsekracji kościoła dokonał bp Tomasz Oborski, sufragan krakowski, 24 kwietnia 1644 roku, nadając świątyni drugiego patrona – św. Józefa.

Wstępujące miejscowe kandydatki sprawiły, że wspólnota rozwijała się dynamicznie, poddając się jednocześnie - w sposób naturalny - procesowi spolszczenia. Już w 1613 r. śluby złożyły pierwsze 3 nowicjuszki, w 1615 – dwie, w 1619 – cztery, a w 1620 – trzy. W roku 1617 opuściły Polskę i wróciły do swych klasztorów s. Małgorzata i s. Teresa, a s. Krystyna od św. Michała została wybrana przeoryszą. Po zakończeniu kadencji przełożonej, z własnego wyboru pozostała w Krakowie, kładąc swym skromnym życiem, pełnym aktów wszelkich cnót - heroicznego posłuszeństwa, pokory, cierpliwości, miłości siostrzanej, znoszenia cierpień i chorób, duchowy fundament pod rozwój pierwszej polskiej wspólnoty…

Obecnie na terenie naszego kraju znajduje się 29 klasztorów Karmelitanek Bosych, w których służy Bogu i Kościołowi 545 mniszek. W ostatnich 30 latach powstało 25 nowych fundacji. Polskie karmelitanki zaniosły misję św. Teresy od Jezusa na Islandię, Syberię, Ukrainę i Słowację oraz do Norwegii i Kazachstanu.