św. Teresa od Jezusa
Spis treści
III. ASPEKT MISTYCZNY
1. Szkaplerz a mistyczny charakter zjednoczenia z Maryją
Przybywszy do Europy, zakon karmelitański w przeciągu niespełna 300 lat wypracował i otoczył kultem kilka wyobrażeń Dziewicy. Pierwsze wyobrażenie to Maryja jako Patronka, gdyż pustelnicy z Góry Karmel obrali Ją za patronkę wybudowanej przez siebie kaplicy. [36] Drugie, to Maryja jako Matka. Trzecie, to Maryja jako Siostra (pełna nazwa zakonu karmelitańskiego brzmi: Bracia Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel). Czwartym wyobrażeniem jest wyobrażenie Maryi jako Dziewicy, jednak nie tyle w odniesieniu do fizycznej czystości i integralności, co w odniesieniu do czystości serca. Maryja stała się karmelitańskim ideałem oddania Bogu serca czystego i wolnego od wszelkiej zmazy grzechu. Jednak poza tymi wszystkimi wyobrażeniami kryje się głębsza rzeczywistość: Maryja jest delikatną i miłującą obecnością dla karmelitów; a nawet więcej, jest Ona Nauczycielką i Przewodniczką życia mistycznego. Oprócz zjednoczenia zwykłego, osiąganego przez praktykowanie dowolnego nabożeństwa maryjnego i dostępnego dla wszystkich, istnieje zjednoczenie z Maryją o charakterze mistycznym. Jest to dziedzina ogromna, mało dotąd zbadana i wymykająca się najczęściej naszej świadomości. Maryja jest „osobistym darem samego Chrystusa” [37], dlatego z Jego woli praktyka duchowego macierzyństwa może w indywidualnych przypadkach przerodzić się w zjednoczenie mistyczne. Jego istota polega na „zdaniu sobie sprawy z wewnętrznego działania, przypisywanego Dziewicy. Działanie to doskonali dyspozycje duszy, łącząc je z dyspozycjami Maryi; dusza kieruje swoje działanie według Jej intencji, mając na względzie coraz głębsze zjednoczenie z Bogiem. Świadomość tego działania Maryi może być mniej lub bardziej intensywna i narzucająca się, aż do tego stopnia, że dusza czuje się jakby w mocy Maryi, jakby utożsamiona z Maryją i czuje, że Maryja jest jakby duszą jej duszy.” [38] Świadectwa takiego zjednoczenia z Maryją pochodzą zarówno od osób konsekrowanych jak i świeckich. Do tych najbardziej znanych należą: św. Jan Eudes, œw. Ludwik Grignion de Montfort, Gabriel Jacquier CM, ojciec Cestac, Chaminade, matka Maria od Wcielenia, s. Colette od Najświętszego Serca i Veronica O’Brien. W samym zaś Karmelu, w przypadku jego wybitnych postaci: św. Jana od Krzyża, św. Teresy z Avila, św. Teresy od Dzieciątka Jezus, Marii od św. Teresy (Marii Petyt) i Michała od św. Augustyna, odzianych szkaplerzem jako częścią stroju zakonnego, mistyczne zjednoczenie z Maryją wydaje się być regułą. [39]